HET LIJKT TOCH ZO EENVOUDIG

 

Het lijkt toch zo eenvoudig. Stel, dat mijn Surinaamse moeder destijds, nu bijna een eeuw geleden, gewoon in Suriname was gebleven…

Misschien was zij dan van mij bevallen in het oerwoud. Ze had mij in afzondering gebaard op een strandje aan de Marowijnerivier. Om mij en vervolgens zichzelf af te spoelen en weer terug te wandelen naar haar dorp waar iedereen haar, blij met haar nieuwgeborene, zou verwelkomen. Zo leefden de inlanders, de zogeheten ‘bosnegers’.

 

Dit is natuurlijk een nogal onzinnig beeld. Bovendien had mijn moeder al van jongs af niets met Surinaamse mannen en sowieso niets met Suriname. Ze vond het, mede ingegeven door haar opvoeding, een oeleboeleland. Daarbij was alle lesmateriaal op de scholen op Nederland georiënteerd. Nederlands werd als voertaal gepresenteerd. De spraak van het land (sranantongo, primitief en zonder grammatica) werd niet als echte taal erkend en in ‘betere’ kringen zelfs ‘not done’ verklaard. Er was nauwelijks of geen literatuur. In de leerboekjes kwamen er taferelen voor over sneeuwballen gooien, een sneeuwpop maken en schaatsen op sloot of gracht. Situaties waar tropenkinderen zich echt geen voorstelling van konden maken. Wat was sneeuw of hoe voelde het om het koud te hebben? De geschiedenisles behelsde voornamelijk de geschiedenis van Nederland. Over Suriname zelf werd weinig informatie gegeven. Veel meer dan de geografie en de samenstelling van de bodem kwam men niet. Er was ook geen heldhaftig verleden om nu eens mee te kunnen pronken. Of het moest dat van de plantagehouders en de slavernij zijn. Geen wonder dat Nederland voor velen het beloofde land leek. Dat de opvatting heerste dat, eenmaal daar gearriveerd, je het ver geschopt had in het leven.

 

Dat viel toch wel weer behoorlijk tegen. De dunne zomermantel die mijn moeder zich tijdens tropische hitte had laten aanmeten bleek in de Hollandse winter niet te voldoen. Zij had intussen leren fietsen en kwam op elk ritje van en naar school hetzelfde joch tegen. En evenzoveel keer riep hij haar ‘nikkerrrr’ toe, vergezeld van allerlei grimassen. Vier keer per dag, dag in dag uit. En dan kun je zeggen dat schelden geen zeer doet. Nou, ik kan je verzekeren: dat doet het wél! Het werd voor haar een harde strijd om aan het klimaat in letterlijke en figuurlijke zin te wennen. Al die leuke en ogenschijnlijk beschaafde Hollanders uit de boekjes waren in werkelijkheid met een lantarentje te zoeken Zij had nog het geluk in huis te komen bij lieve mensen. Vooral de vrouw, die het niet goed met haar eigen dochter kon vinden, leefde zich helemaal uit op dat eenzame meisje uit het verre Suriname.

 

Wij, Europeanen, zijn verwend en daardoor lui geworden. Dat is wat men ons nu wil aanpraten: eigen schuld, dikke bult. We hebben ons de welvaart laten aanleunen en zijn steeds verder afgeraakt van wat echt de bedoeling van het leven is.

Op een bepaalde manier fascineert het me wel. We zijn nu door het drinkwater uit de kraan, gas en elektriciteit uit de leidingen misschien aan de ene kant verwend. Maar anderzijds verarmd en mateloos afhankelijk geworden. We kunnen niets meer zelf. En nu hebben we straks misschien niet eens meer een houtvuurtje om ons potje te koken. Zo er überhaupt nog iets te koken valt…

 

Wie had ons eerder tot andere inzichten moeten brengen? En dan nog. Je moet wel erg sterk in je schoenen staan om te midden van schijnbaar eindeloze overvloed letterlijk je eigen boontjes te gaan doppen. Je woont, studeert en werkt nog altijd in deze samenleving. De meesten komen er pas laat achter dat het ook anders kan. Of zelfs moet. Maar ik weiger mee te gaan in de gedachte dat het allemaal onze ‘schuld’ is, zoals de Zweedse Gretha ons wil doen geloven. Kom op, zeg! Iedereen is afhankelijk van zijn eigen tijd en omstandigheden.

 

Er staan heel wat wetenschappelijke artikelen over de huidige situatie op internet. Daar is van alles bij wat ver boven mijn pet gaat en ook heel veel wat me diep raakt. Maar bij alle eenzaamheid, verdriet, ongeloof, angst en boosheid, is er tenslotte één emotie die bij mij de overhand heeft. En dat is het feit dat ik nog steeds van de ene verbazing in de andere rol. Ik bedoel: je zou toch denken dat we nu alle mogelijke scenario’s wel gehad hebben. Maar nee! Steeds opnieuw worden er weer andere laatjes opengetrokken en worden wij weer met nieuwe argumenten bespeeld en misleid.

Ik kan er niet veel over zeggen. Ook al is het mijn eigen overtuiging dat dingen niet kloppen, betekent dat niet dat ik mijn gevoel van onbehagen duidelijk kan beargumenteren. Ik heb geen medische achtergrond, ben evenmin een oorlogsdeskundige. Dus ik brand mijn vingers er niet aan uit angst om iets stoms te beweren of de plank helemaal mis te slaan. Veel dingen zijn ook zo onlogisch dat het bijna lachwekkend wordt.

 

Soms snap ik mensen die geacht worden aan onze kant te staan ook helemaal niet. Bijvoorbeeld het artikel over chemtrails in ‘Gezond Verstand’ van enkele maanden geleden. Daarin werd een artikel opgenomen waarvan de bedoeling kennelijk was iedereen van zijn kritisch vermogen af te helpen. Het leek wel of ‘de vijand’ aan het woord was. Wat nou: niks aan de hand? Ze zijn ons gewoon vanuit de lucht aan het vermoorden! Hoe moet je die besproeiingen anders noemen? Er zijn talloze filmpjes over die het allemaal minder mooi voorstellen, onder andere in Café Weltschmerz. Piloten die aan het woord zijn over de vergiftiging, die wel degelijk boven onze hoofden wordt uitgevoerd.

 

Je hoort er in de media niets over maar onlangs is er een wet uit WOII opgegraven en goedgekeurd, waarmee men ons straks kan verplichten vluchtelingen in huis op te nemen. Wat zeg ik: waarmee we zelfs uit onze eigen woning kunnen worden verdreven ten behoeve van de eerste de beste asielzoeker. Waar al die dakloos geworden huiseigenaren dan op hun beurt moeten blijven, vertelt het verhaal niet. Maar dat maakt niet uit. Het zijn toch maar Nederlanders. Wat zullen we aantreffen als we ooit nog naar huis terug mogen keren? Een berg as van wat eens de boekenverzameling was? De botjes van de kat, aangekoekt in de braadpan?

 

Je kunt in deze tijd beter niets bezitten, dan kan je ook niets worden afgenomen. Een erf met een waterput en een manjeboom in een tropisch land. Dan heb je niets maar je weet niet beter en je bent wellicht ook nog gelukkig.

 

Er is nog heel wat meer over te zeggen, maar even genoeg voor vandaag. Ik heb de laatste tijd de gewaarwording dat ik aan het afscheid nemen ben van alles wat me vertrouwd en lief is, van mijn leven. Ja, zo voelt het.